Tazecik Kitap Yorumu: Un Lun Dun - China Miéville

   Eveet, sınavlarımız bugün bittiğine ve üçüncü sınav dönemi 7 Ocak'a kadar başlamayacak olduğuna göre, özgürüm! -şimdilik özgürüm en azından-

   Bu kitabı okuyalı epey oldu, ancak biraz kitap hakkında ne yazacağımı bilemediğimden, biraz da yaşadığım yoğunluktan, bugüne kadar kaldı yorumunu yazma işi.

   Zanna ve Deeba, bir süredir tuhaf olaylar yaşamaktadırlar ve bu olayların ortak noktası hep Zanna'dır. Zanna'yı görünce kaçmayan hayvanlar mı dersiniz -kediler hariç-, Zanna şeklinde bulutu mu, yoksa bir gün Zanna kafede arkadaşlarıyla otururken yanına gelip ''Sizinle tanışmak çok heyecan verici, Şuvazi!'' diyen kadını mı.

   Şuvazi, Fransızca'da ''seçilmiş kişi'' anlamına geliyor. Tamam, Zanna bir seçilmiş kişi, ama ne için?

   Şöyle ki, bizim dünyamıza çok benzeyen bir dünya daha var ve bizim dünyamızla o dünya iç içe, bir nevi paralel evren bile diyebiliriz. Londra'nın o dünyadaki aksi Un Lun Dun mesela, Londrakis de diyebilirsiniz. New Yok, Yeni Delhiç, Amstersdam, Sicilyo, Gaiptown, Uztanbul verilebilecek diğer örnek şehir isimleri. Çevirmen Ceren Ünlü'yü alkışlamak lazım, çünkü yazarın kelime oyunlarını mükemmel bir şekilde uyarlamış dilimize ve sadece şehir adlarıyla sınırlı kalmıyor bunlar.

   Londrakis, bir süredir Duman'a karşı savaş veriyor. Duman bildiğimiz, pis, iğrenç bir duman. Ancak içindeki kimyasal, biyolojik zerrelerin vs. tepkimesiyle, kendine bir bilinç oluşturmuş. Şuvazi'nin Duman'ı yeneceğine inanıyor Londrakis halkı, çünkü kitapta öyle yazıyor. Ya kitap yanlışsa?

   Zanna ve Deeba, tuhaf bir şekilde kendilerini Londrakis'te buluyorlar. Sahiden tuhaf ama; sürünerek ilerleyen kırık bir şemsiyeyi takip ederek, bodrum benzeri bir yere varıyorlar. Zanna'nın oradaki bir çarkı çevirmesiyle renkler, sesler, mekan, her şey değişiyor. Ben yazarken tuhaf görünüyor belki, ama Miéville'in kaleminden inanın yadırgamıyorsunuz.

   Londrakis, fantastik bir dünya bizimkine göre. Cins cins kıyafetler giyen insanlar mı dersiniz, bin bir çeşit tuhaf yaratık mı, kurbağa bacaklı otobüsler mi, çöpten sokak çeteleri mi, evlerin içindeki ormanlar mı...

   Şuvazi bir işe yaramazsa ne olur peki? Şuvazilerin başarısız olması mümkün müdür? Miéville'e göre cevap evet; zira ''seçilmemiş kişi''nin hikayesini okuyoruz, yani Deeba'nın.

   Kitaba bayıldım, sahiden bayıldım. Hayatımda okuduğum en orijinal, en tuhaf kitap oldu -Miéville'in tüm kitapları birbirinden orijinal, birbirinden tuhaf aslında, ama Un Lun Dun favorim!-. Yazarın dili mükemmel. İki üç kelimeyle cümleyi bitiren yazarlar gibi değil, öte yandan betimlemeleriyle boğmuyor da insanı. Dili esprili, karakterler çok hoş -ve tabii ki çok orijinaller-. Olay örgüsü harika. Yapılan atıflar zekice. İçindeki çizimler çok güzel -Miéville'in elinden çıkma yine-.

   Miéville'i sahiden seviyorum ve yeteneğini takdir ediyorum, ama önceki okuduğum kitapları Perdido Sokağı İstasyonu ve Kral Fare, mide bulandırıcı, karanlık bir dünya betimlemeleri sebebiyle favorilerime girememişti. Bu kitapta da kötü şeyler vardı elbet, ama bu defa rahatsızlık hissetmedim, dünya bunların üzerine kurulu olmadığından olsa gerek.

   Sonuç olarak, mükemmel bir kitap Un Lun Dun. Okuyun, okutun. Dünyayı kurtarma konulu bir kitap, hiç bu kadar orijinal, bu kadar sürükleyici olmamıştı :P

   Yorumu bitirmeden önce, kitabı okurken hep aklıma gelen bir şarkıyı paylaşmak istiyorum sizinle. Şarkının adı Transcendence. Transcend, sınırların dışına çıkmak, sınırları aşmak gibi bir anlama geliyor ki, seçilmemiş insan olan Deeba'nın dünyayı kurtarması, bu değil de nedir?

Puan: 5